Hợp Âm Trưởng Và Hợp Âm Thứ Là Gì? Và Cách Sử Dụng Chúng

Hợp âm trưởng và hợp âm thứ là nền tảng của âm nhạc phương Tây. Hiểu được các hợp âm ba nốt trưởng và thứ cơ bản sẽ mở ra cơ hội chơi được hàng trăm bài hát yêu thích. Trong bài viết này, Tổng Kho Sheet Nhạc sẽ chia sẽ mọi điều cần biết dành cho người mới bắt đầu về hợp âm trưởng và hợp âm thứ (chúng ta chỉ tập trung vào hợp âm ba nốt đơn giản).

1. Hợp âm trưởng là gì?

Hợp âm trưởng là hợp âm ba nốt được xây dựng từ nốt gốc (root), cung ba trưởng (major third), và cung năm (perfect fifth).

📌 Ví dụ:

• Đô trưởng (C major): C – E – G

• Rê trưởng (D major): D – F# – A

• Son trưởng (G major): G – B – D

• La trưởng (A major): A – C# – E

👉 Công thức quãng: 1 – 3 – 5 (tính từ nốt chủ âm theo thang âm trưởng).

2. Hợp âm thứ là gì?

Hợp âm thứ là hợp âm ba nốt được xây dựng từ nốt gốc, cung ba thứ (minor third), và cung năm.

Chúng ta sẽ tìm hiểu cách xây dựng hợp âm từ bất kỳ nốt nào, nhưng trước tiên tôi muốn chỉ ra rằng hợp âm trưởng và hợp âm thứ gần như giống nhau về cấu trúc dù có âm thanh và cảm xúc khác biệt.

Như bạn có thể thấy, nốt gốc và cung năm đều giống nhau trong hai hợp âm. Điểm khác biệt duy nhất nằm ở cung ba; sự khác biệt giữa cung ba trưởng và cung ba thứ chỉ là một nửa cung. Đây là yếu tố quyết định tính chất trưởng hay thứ của hợp âm.

📌 Ví dụ:

• Đô thứ (Cm): C – Eb – G

• Rê thứ (Dm): D – F – A

• La thứ (Am): A – C – E

• Mi thứ (Em): E – G – B

👉 Công thức quãng: 1 – ♭3 – 5 (lấy nốt thứ 3 trong hợp âm trưởng hạ xuống nửa cung).

3. Ký hiệu hợp âm trưởng và hợp âm thứ trong khóa nhạc

Điều quan trọng cần biết là hợp âm trưởng và hợp âm thứ đều xuất hiện trong cả ký hiệu giọng trưởng và giọng thứ. Yếu tố quyết định sự khác biệt căn bản giữa giọng trưởng và giọng thứ, và ngược lại, chính là tonal center của giọng đó. The tonal center chi phối cảm giác tổng thể của một giọng bởi vì âm chủ (hợp âm đầu tiên) có thể là trưởng hoặc thứ, và tất cả các hợp âm trong bài thường hướng tới việc giải quyết về âm chủ này.

Lấy ví dụ về các thang âm trưởng và thứ của C. Tôi đã đánh dấu những hợp âm thứ xuất hiện trong giọng C trưởng và những hợp âm trưởng xuất hiện trong giọng C thứ, đồng thời cũng làm nổi bật âm chủ trong mỗi giọng.

Dù bạn chơi hợp âm thứ trong khóa C trưởng nhiều đến đâu, bài nhạc vẫn có xu hướng hòa giải về âm chủ với âm sắc trưởng. Tương tự, dù chơi hợp âm trưởng trong khóa C thứ nhiều thế nào, bài vẫn hướng về âm chủ với âm sắc thứ.

Hiểu được khái niệm tonal center – giúp chúng ta quyết định xem nên viết tác phẩm theo giọng trưởng hay giọng thứ.

4. Hợp âm trưởng và hợp âm thứ nghe như thế nào?

Cách dễ dàng nhất để mô tả là hợp âm trưởng nghe sáng, vui vẻ, còn hợp âm thứ nghe buồn, u sầu.

Dưới đây là một số từ khóa mô tả âm sắc của chúng:

5. Luyện tai (Ear training)

Luyện tai là phần quan trọng nhưng hay bị xem nhẹ trong giáo dục âm nhạc. Luyện tai không cần quá phức tạp hay gây áp lực. Bất kỳ khi nào bạn học điều mới, hãy dành thời gian làm quen với âm thanh của nó; không chỉ biết chơi thôi.

Hãy thử tạo hợp âm trưởng và hợp âm thứ từ nhiều nốt khác nhau, và tập trung nghe sự khác biệt giữa chúng. Khả năng nhận biết tính chất hợp âm sớm sẽ giúp bạn tiến bộ rất nhiều.

Hiểu được hợp âm trưởng và hợp âm thứ là bước đầu để bạn chơi và sáng tạo âm nhạc. Đây cũng là bài học cơ bản về tầm quan trọng của cảm xúc trong âm nhạc.

Hy vọng qua bài viết này, mọi người đã hiểu rõ hơn về hợp âm trưởng và hợp âm thứ cũng như cách sử dụng chúng trong âm nhạc. Tổng Kho Sheet Nhạc mong rằng những kiến thức này sẽ giúp bạn nâng cao kỹ năng chơi đàn và sáng tác, mang lại nhiều niềm vui trong hành trình âm nhạc của mình. Chúc các bạn học tập hiệu quả và ngày càng tiến bộ!